SEO-rapport: Langetermijneffecten van plusklassen
SEO Economisch Onderzoek heeft in samenwerking met de Universiteit Maastricht en het National Talent Centre of the Netherlands (NTCN) onderzoek gedaan naar het effect van plusklassen voor begaafde leerlingen om onderpresteren in het voortgezet onderwijs tegen te gaan. Uit het onderzoek blijkt dat leerlingen met de hoogste Cito-scores vaker het vwo in zes jaar halen als ze naar een basisschool met een plusklas zijn gegaan.
Het bestuur #2: Harrie van Steen
Wie zitten er in het bestuur van de Vereniging BPS? Wat is hun motivatie? Deze keer stelt Harrie van Steen zich voor. Hij is conrector op het Stedelijk Gymnasium Nijmegen, een school die sinds 1983 werk maakt van onderwijs aan hoogbegaafden.
Motivatie
“Zo’n 35 jaar werk ik nu in het onderwijs, waarvan dertig op het Stedelijk. Eerst als docent Engels, vervolgens als afdelingsleider en later als conrector. Hier op school is de aandacht voor zeer slimme leerlingen een integraal onderdeel van wie we zijn. Dat is ook nodig bij deze leerlingenpopulatie. Hier mag je slim zijn, vragen stellen, meer weten dan de docenten.
Na een van mijn eerste lessen, aan een 2e klas, kwam een leerling naar me toe met een universitair grammaticaboek: waarom in dat boek iets anders stond dan ik had verteld. Ik kon haar dat uitleggen, maar het was me meteen duidelijk dat dit leerlingen zijn die de diepte in willen, die blijven doorvragen. En binnen die groep zijn er weer grote verschillen. Met die diverse niveaus ben ik in mijn lessen rekening gaan houden, anders raak je hen kwijt.
Toen ik in 2005 conrector werd vond ik dan ook dat die aandacht op schoolleidersniveau geborgd moest zijn. Daarom ben ik de ECHA-opleiding gaan doen. Niet alleen heeft me dat veel kennis opgeleverd, maar ook een uitgebreid netwerk van scholen en experts die allemaal bezig zijn met hoogbegaafde leerlingen.”
De Vereniging BPS
“Lid worden van de Vereniging BPS was een natuurlijke stap voor ons. We zijn al zo lang bezig met hoogbegaafde leerlingen, dan is het logisch dat je je aansluit bij een organisatie die hoogbegaafdheid hoog in het vaandel heeft staan. De kennisdeling tussen scholen is zo belangrijk. Net als de belangenbehartiging bij het ministerie, koepels en andere organisaties. Dat deze groep aandacht nodig heeft wordt misschien over het hoofd gezien, omdat de aanname is dat ze het toch wel redden.”
Het bestuur
“Als vooraanstaande school moet je je verantwoordelijkheid pakken. Daarom ben ik ook met veel plezier in het bestuur gegaan.
Voor mij is de uitbreiding van de vereniging niet het belangrijkste punt. Natuurlijk is het mooi als meer scholen zich aansluiten, ik denk dat vooral kennisdeling een belangrijk speerpunt is voor de komende jaren. Net als het zorgen dat we steeds meer een landelijke gesprekspartner zijn. We hebben als vereniging voldoende kennis en inzichten om die rol goed te kunnen vervullen.”
Ideaal
“Mijn ambitie voor de komende jaren is dat de term hoogbegaafdheid uit de zorghoek komt. Het is namelijk geen zorgkwestie, deze leerlingen hebben speciale onderwijsbehoeften. De problemen komen als we hen niet het juiste aanbod geven. Natuurlijk weet ik ook dat er hb-leerlingen zijn met zorgbehoeften, maar daar komen vaak andere diagnoses bij kijken. Als je hier in school loopt, zie je gewone, vrolijke kinderen. Alleen zijn ze superslim. Ze kunnen veel aan, ze profileren zich op allerlei gebieden.
Het is de taak van de school om ervoor te zorgen dat ze zich goed kunnen ontwikkelen. We moeten toe naar inclusief onderwijs in plaats van passend onderwijs. Bij elke leerling kijk je naar talenten, ambities en ondersteuningsbehoeftes. En daar pas je je onderwijs op aan. Het is er gewoon, je hoeft geen hulptroepen te organiseren. In zo’n situatie is onze vereniging overbodig. Maar dat zal nog wel een paar decennia duren.”
Wij zoeken een nieuwe voorzitter voor de Vereniging Begaafdheidsprofielscholen!
De Vereniging Begaafdheidsprofielscholen telt 75 leden: 49 scholen uit het voortgezet onderwijs en 26 scholen uit het primair onderwijs. En we groeien nog steeds. Onze leden geven kwalitatief hoogwaardig onderwijs en begeleiding aan hoogbegaafde leerlingen. Als vereniging ondersteunen en stimuleren onze leden daarin.
Wat zijn de taken van de vereniging?
De vereniging bestaat sinds 2007 en heeft de volgende taken:
– Het behartigen van de belangen van de begaafdheidsprofielscholen. Dat betekent dat we nauwe banden onderhouden met relevante organisatie zoals het ministerie van OCW, het Profielscholenberaad, SLO, samenwerkingsverbanden en NCTN.
– Het zorgdragen voor de zorgvuldige certificering van leden. De vereniging heeft een keurmerk ontwikkeld, dat de basis vormt voor een systeem van visitatie. Scholen ontvangen/behouden het certificaat na een positieve uitspraak van het bestuur ten aanzien van de doorlopen visitatie.
– Het bevorderen van de kennisuitwisseling tussen leden. Dat doen we onder andere door de Verenigingsdag (twee maal per jaar), de BPS Academie, nieuwsbrieven en regionale netwerken.
– Daarnaast willen we dat de kennis binnen de vereniging ook beschikbaar is voor andere scholen, samenwerkingsverbanden en organisaties.
Wat zijn onze ambities en uitdagingen?
Voor de komende jaren heeft het bestuur van de vereniging een aantal ambities en uitdagingen geformuleerd:
– We willen het aantal leden gestaag laten groeien, met een nadruk op het primair onderwijs. Dat betekent dat we als vereniging nog zichtbaarder in het veld moeten zijn.
– Met de groei van het aantal leden neemt ook het aantal visitaties toe. Om dat te realiseren dient ook de groep vaste visiteurs uitgebreid te worden. Met de toename van steeds nieuwe krachten is het ook van belang om de training van deze personen extra aandacht te geven.
– Voor de visitaties hebben we gekozen voor een methode die bekend staat als ‘waarderend auditen’; dat betekent dat de visiteurs kritisch en opbouwend meekijken met de scholen. Deze aanpak zal nog nadrukkelijker ingebed moeten worden in de vereniging. Daarnaast blijven we de visitatie-aanpak continu evalueren.
– Met de groei van het aantal leden zal veel aandacht worden besteed aan kennisdeling binnen de vereniging. Hoe kunnen we deze optimaal maken, zodat elke school kan profiteren?
– De vereniging is gesprekspartner van relevante organisaties in het veld, zoals het ministerie van OCW en de samenwerkingsverbanden. Voorbeeld hiervan is onze deelname aan het beleidsatelier inzake de inzet van de extra 15 miljoen in het regeerakkoord 2017 en de uitvoering van de subsidieregeling. Deze functie willen we steeds meer uitbouwen.
Wat verwachten we van de voorzitter?
– Het gezicht zijn van de vereniging, zowel intern als extern.
– Het coördineren, uitvoeren en bewaken van het verenigingsbeleid.
– Het nemen initiëren en ondersteunen van nieuwe initiatieven.
– Voorbereiden van bestuursvergaderingen (in samenwerking met de ambtelijk secretaris).
– Voorbereiden van de ALV (deel van de Verenigingsdag)
– Met enige regelmaat deelnemen aan visitaties.
– Vertegenwoordigen van de vereniging bij andere organisaties, zoals het profielenberaad, Klankbordgroep NTCN.
– Onderhouden van netwerkrelaties met onder andere het ministerie van OCW, NTCN, SLO, Novilo, et cetera.
– Het verstevigen en uitbreiden van dit netwerk.
– Diverse communicatie-werkzaamheden zoals het schrijven van artikelen en columns.
Wie zoeken we?
We zoeken een voorzitter met de volgende capaciteiten:
– Ruime bestuurlijke ervaring (in het onderwijs).
– Persoon met visie (en die ook kunnen uitdragen en uitvoeren).
– Affiniteit en ervaring met onderwijs aan (hoog-)begaafde kinderen.
– Een netwerker in het onderwijsveld (met nadruk op hoogbegaafdheid) die ons netwerk kan verstevigen en uitbreiden.
– Verbindend, empathisch en besluitvaardig.
– Flexibel en creatief.
Tijdsbesteding
De tijdsbesteding is gemiddeld 2 dagen per maand. Meer is mogelijk, dit hangt af van de extra activiteiten die de voorzitter bereid is op zich te nemen, zoals deelnemen aan visitaties.
Traject
De huidige voorzitter zal in het voorjaar 2021 afscheid nemen. Voor een goede overdracht zal de nieuwe voorzitter 1 januari 2021 beginnen.
Graag ontvangen we een cv met motivatie voor 1 november 2020. U kunt deze mailen naar info@begaafdheidsprofielscholen.nl.
Gesprekken zullen in november 2020 (uiterlijk begin december) plaatsvinden. De beslissing zal voor de kerstvakantie 2020 worden genomen.
Contact
Wilt u meer informatie? Neem dan contact op met Antoinette van Bree, info@begaafdheidsprofielscholen.nl.
NPO3 – Ik durf het bijna niet te vragen: hoogbegaafden
Programma van de NPO waarin hoogbegaafde kinderen en volwassenen antwoord geven op vragen van kijkers.
Column # 21 – Een nieuwe stichting: NTCN
Dick van Hennik is onder andere voorzitter van de Vereniging BPS. Hij schrijft deze column op persoonlijke titel.
Onlangs zijn de statuten van de stichting National Talent Centre of the Netherlands (NTCN) bij de notaris gepasseerd. Het bestuur wordt gevormd door Mariska Poelman, Anouke Bakx, Nora Steenbergen en Tijl Koenderink. Ik mag een rol spelen in de Raad van Toezicht, samen met Lianne Hoogeveen en Jeroen Zeeuwen. De stichting stelt zich ten doel om allen die zich inzetten voor ondersteuning van begaafde leerlingen te verbinden.
De gezichtsbepalende rol is toebedeeld aan Desirée Houkema als managing director. Wie ooit een conferentie in de Blokhoeve in Nieuwegein heeft bezocht, weet dat zij samen met Nora de drijvende kracht is achter het Informatiepunt Talentstimuleren en de jaarlijkse tweedaagse in Nieuwegein.
Verbinden is het uitgangspunt. Daartoe is met succes een bid ingeleverd bij de ECHA om de tweejaarlijkse internationale ECHA Conferentie in Nederland (Den Haag) te organiseren in 2022. Verder is het doel om de dialoog in het veld over onderwijs en zorg te faciliteren d.m.v. nationale en regionale conferenties en de aan de stichting gelieerde Klankbordgroep. De vereniging BPS doet actief mee aan deze activiteiten.
Enige tijd geleden hebben deelnemers aan de bovengenoemde klankbordgroep aandacht besteed aan de ontwikkelingen in onderzoek, onderwijs en zorg op het gebied van begaafdheid. Op basis daarvan publiceert Desirée enkele artikelen op LinkedIn.
Wat opvalt is de verandering in benadering. De bekende categorieën van 2% van de bevolking, maar ook de minimumeis van een IQ van 130 om leerlingen in aanmerking te laten komen voor een eigen traject, zijn in de wetenschap al lange tijd passé. Liever spreken we van ondersteuningsbehoefte in de zorg en ontwikkelingsbehoefte in het onderwijs.
Deze uitgangspunten doen meer recht aan de leerling. Niet een passend programma dient centraal te staan, maar een passend aanbod. Bij een programma is meestal een curriculum leidend, bij een passend aanbod de behoefte van de leerling. Een plusklas of een standaard van compacten en verrijken alleen is niet voldoende voor leerlingen die dreigen vast te lopen. Onderzoek naar de behoefte van de leerling, vaak een samenspel van psychologie, pedagogie en didactiek – gaat vooraf aan het uiteindelijke aanbod. We hebben het dan niet over een diagnose gevolgd door een standaardaanpak, maar over een op de leerling toegesneden begeleidingstraject. Om onze scholen te ondersteunen bij het verzamelen van de nieuwste wetenschappelijke resultaten hebben we een nieuwe rubriek in onze website opgenomen.
Het vraagt van de scholen flexibiliteit en omdenken en extra aandacht van de leraren. Een nieuwe uitdaging, die zeker de moeite waard is.
Dick van Hennik
Het bestuur #1: Tamara van Catsburg
Wie zitten er in het bestuur #1: Tamara van Catsburg
Wie zitten er in het bestuur van de Vereniging BPS? Wat is hun motivatie? Deze keer stelt Tamara van Catsburg zich voor, intern begeleider op de Prins Florisschool en ambulant begeleider voor het samenwerkingsverband Zoetermeer. In september start ze met de opleiding Twice exceptional.
Motivatie
“Tijdens mijn hbo-studie Pedagogiek heb ik gewerkt als nazorgconsulent op een praktijkschool. Dat heeft me het inzicht gebracht dat ik voor de klas wilde staan, daarom ben ik de pabo (verkorte deeltijd) gaan doen. Aan het einde van het eerste jaar ben ik gaan werken op de Prins Florisschool. Dat is nu 11 jaar geleden. Toen er op school gewerkt ging worden met expertisegroepen heb ik mij aangemeld voor de expertisegroep meer- en hoogbegaafdheid.
Het onderwerp heeft me altijd getriggerd: waarom hebben sommige kinderen heel veel capaciteiten, maar komt het er niet uit? Ik ben mij gaan scholen op dit gebied door de opleiding Talentbegeleider bij Novilo te doen, en vervolgens de gevorderde-variant. In de tussentijd heb ik samen met de directrice en mijn collega hb-coördinator een plusvoorziening voor de groepen 1 t/m 4 opgericht. Deze plusvoorziening wordt nu bovenschools ingezet.”
De vereniging BPS
“Die interesse in hoogbegaafden is alleen meer geworden, hb-onderwijs is mijn passie. Mijn drive is om ervoor te zorgen dat ook deze leerlingen een leuke, leerzame schoolperiode krijgen waar ze mogen zijn wie ze zijn en durven te laten zien wat ze kunnen. We hebben deze doelgroep tientallen jaren tekort gedaan. Het is dus belangrijk dat we het onderwijs voor hoogbegaafde kinderen gaan optimaliseren. Dat is juist wat BPS doet: het is een platform waar we kennis delen en van elkaar kunnen leren. Je komt hierdoor makkelijk in contact met andere scholen.”
Het bestuur
“Toen ik werd gevraagd, hoefde ik niet lang na te denken. Ik wil een bijdrage leveren om het primair onderwijs sterker neer te zetten binnen de vereniging, de kennisdeling tussen basisscholen te intensiveren en de brug te slaan naar het voortgezet onderwijs.
Mijns inziens vraagt het primair onderwijs om een andere aanpak in de signalering en begeleiding. Op een basisschool werk je in een klas met vijf niveaus: van cognitieve zwakke leerlingen tot cognitief sterke leerlingen. Dat is een flinke kluif.”
Ideaal
“Mijn ideaal zou zijn dat we etiketten als hoogbegaafd niet meer gebruiken, maar dat we bij elke leerling kijken naar de onderwijsbehoeften. En die ook kunnen bieden.”
Artikel ‘Rubrics in hb-onderwijs van het Bataafs Lyceum’
Het Bataafs Lyceum heeft al meer dan tien jaar een speciaal onderwijsconcept voor meer- en hoogbegaafde vwo-leerlingen die een extra uitdaging willen: de Masterclass. Het lesprogramma richt zich op een gelijktijdige ontwikkeling van zowel de cognitieve als de sociaal-emotionele ontwikkeling. Binnen de projecten zijn speciale leer- en ontwikkelingslijnen opgezet, zodat de leerlingen zich de 21e eeuwse vaardigheden eigen maken en hun talenten verder kunnen ontwikkelen. Er is veel ruimte voor creativiteit, nieuwsgierigheid en eigen inbreng. Samenwerking is belangrijk binnen de projecten. Om de ontwikkeling van vaardigheden te monitoren en te stimuleren maakt de school gebruik van Rubrics.
Nancy Lussing is coördinator van de Masterclass.
Wat zijn rubrics en waarom zijn jullie daarmee gaan werken?
“Het vaardigheidsonderwijs is essentieel in onze aanpak voor hoog- en meerbegaafde leerlingen. Je wilt daarom niet alleen dat je die ontwikkeling kunt zien en weten waar je op in moet zetten; je wilt ook dat leerlingen zichzelf bewust zijn van hoe ze ervoor staan en waar hun ontwikkelingsvraag zit. Rubrics zijn dan handig om hiervoor als instrument in te zetten.
We zijn in de periode 2016 – 2018 gestart met het verder ontwikkelen van eigen rubrics in het kader van Leerlabs van het programma Leerling 2020. Wat we hebben gedaan is het benoemen van een aantal hoofdvaardigheden. Daarbinnen zitten weer subvaardigheden. Bij elk van die subvaardigheden hebben we vaardigheidsniveaus benoemd. Je zou het kunnen zien als een game waar je steeds een level verder gaat.”
Kun je een voorbeeld geven?
“Neem de hoofdvaardigheid ‘samenwerken’. Daarbinnen hebben we de subvaardigheden ‘initiatief tonen’, ‘participeren in groepswerk’, ‘verantwoordelijkheid nemen’ en ‘feedback geven en ontvangen’. En bij al deze subvaardigheden onderscheiden we zes niveaus. Bij ‘initiatief tonen’ gaat dat van ‘Ik doe alleen iets als een ander het vraagt’ tot ‘Ik toon vaak initiatief en ik stimuleer anderen dit ook te doen’.
Als leerlingen in de eerste klas met de Masterclass beginnen, laten we hen een nulmeting maken: waar sta je nu op al die vaardigheden. Je wilt daarmee bewustwording op gang brengen. Een zelfkritische, onzekere hb-leerling zet misschien laag in, terwijl een andere leerling zichzelf overschat en denkt: oh, dat kan ik allang. Het is dan aan de mentor om het gesprek aan te gaan en samen met de leerling (en ouders) te kijken welke leerdoelen je gaat opstellen. Waar sta je nu? Waar moet je aan werken? Waar heb je hulp bij nodig?”
Hoe maak je dit inzichtelijk? Is er een systeem waarmee je dit verwerkt?
“Toen we begonnen, hebben we Comprendo-BL* opgezet. We hebben onze eigen rubrics ontwikkeld en die in dit systeem gezet. Gaandeweg vroeg dat zoveel ontwikkeltijd van het team dat we zijn overgestapt naar Simulise. Dat is een completer systeem met een online portfolio. Een van de zaken die we nu doen, is het gestalte geven aan de competentie-ster. Op basis van de ingevulde rubrics kun je in een oogopslag de ontwikkeling van een leerling zien. Welke armen van de ster zijn meer of minder ontwikkeld? Oftewel, waar moet de leerling aan werken?”
Hoe verbind je de rubrics met het Masterclass-onderwijs?
“Het is goed om te zeggen dat niet iedere hb-leerling de Masterclass doet. Tijdens de intake merken we of een kind dit aankan of dat regulier onderwijs beter bij hem past. We vinden het belangrijk dat elke leerling op de goede plek zit. Waar we naar kijken is het advies van de basisschool (vwo) en of een leerling het compacten aankan en gemotiveerd is voor projectonderwijs. Wil je samenwerken? Kun je creatief bezig zijn? Ben je flexibel?
Aan elk project koppelen we vaardigheden. Het doel is dat we binnen drie jaar alle vaardigheden een of meerdere keren aan bod laten komen. Omdat we weten dat er altijd pioniers en volgers zijn letten we goed op de groepssamenstelling. De meeste projecten doe je samen met andere leerlingen. Bij het ene project mag je zelf je groepsgenoten kiezen, bij het andere stelt de mentor de groepen samen. We hebben ook individuele projecten die onder andere uitgaan van meervoudige intelligentie en de taxonomie van Bloom. Onze filosofie is dat je – waar mogelijk – differentieert binnen het onderwijs, om individuele talenten en vaardigheden de ruimte te geven. Maar ook om de autonomie van de leerling te stimuleren.”
Kun je zeggen dat de rubrics en vaardigheden de kern vormen van Masterclass?
“Zeker, met de relativering dat je dit gedachtegoed wel goed in de dagelijkse praktijk moet vormgeven. Met dit team lukt dat prima. Omdat we er onszelf al jarenlang samen in verdiepen, ga je de dezelfde taal spreken. We weten allemaal wat we willen bereiken. En we kijken anders naar de leerling: niet meer per se vanuit klassen-perspectief maar ook naar vaardigheidsniveaus.
Met de Masterclass hebben we onze vorm gevonden, het fundament staat. Uit evaluaties blijkt elke keer weer dat de leerlingen – en hun ouders – blij worden van dit soort onderwijs. Ze bemerken de invloed die ze zelf hebben op hun groei. De bewustwording van hun eigen sterke kanten en valkuilen, het contact met peers en ontwikkelingsgelijken, het samen ontwikkelen, de erkenning krijgen, de coaching van de mentoren: het is allemaal essentieel voor hun ontwikkeling.”
*geïnspireerd door Comprendo van het Corlaer College Nijkerk
Meer weten over het Bataafs Lyceum? Kijk op hun profiel.
Auteur: Martijn de Graaff
Onderzoek de school in #1: Anouke Bakx over hb en onderwijs op afstand
In binnen- en buitenland wordt veel onderzoek gedaan naar onderwijs aan hoogbegaafde kinderen en jongeren. Niet altijd bereikt dit onderzoek de scholen. Daarom vragen we elke nieuwsbrief een wetenschapper naar zijn of haar onderzoek (en die van anderen). In deze aflevering vertelt Anouke Bakx over het onderzoek hoe het afstandsonderwijs in de Corona-periode effect heeft op kinderen met specifieke onderwijsbehoeften, zoals dyslexie, kenmerken van het autistisch spectrum of hoogbegaafdheid.
Sinds 2018 is Anouke Bakx bijzonder hoogleraar Begaafdheid aan de Radboud Universiteit. Ze doet onderzoek naar (hoog)begaafdheid in het basisonderwijs en richt zich op professionalisering van leerkrachten. In de afgelopen maanden heeft ze vanuit de onderwijsonderzoekswerkplaats POINT samen met het Nederlands Jeugdinstituut het onderzoek naar afstandsonderwijs uitgevoerd.
Waarom zijn jullie dit onderzoek gestart?
“Via verschillende kanalen kregen we berichten van ouders, grootouders en verzorgers over het onderwijs op afstand van de afgelopen maanden. De meeste berichten waren positief: kinderen hadden meer rust, ze werkten sneller en sommigen hadden minder klachten. Normaal gesproken doen we niet op zo’n korte termijn dit soort onderzoek, maar dit ‘noodgedwongen experiment’ zou ons nieuwe inzichten kunnen brengen. We wilden weten of er bij kinderen met bijvoorbeeld kenmerken van autisme of hoogbegaafdheid echt een verandering te zien was, in de ogen van hun ouders.”
Hoe hebben jullie het onderzoek opgezet?
“In onze onderzoeksgroep hebben we verschillende onderzoekslijnen, zoals motivatie bij kinderen en prikkelgevoeligheid. Die lijnen hebben we samengebracht in dit onderzoek. We hebben gekeken naar de aspecten welbevinden, motivatie, autonomie, verbondenheid met klasgenoten/leraren en competentie. Daarbij hebben we een duidelijk onderscheid gemaakt tussen kinderen met en zonder specifieke onderwijsbehoeften. We waren benieuwd naar het verschil tussen die groepen. Het onderzoek hebben we uitgezet via social media.
Belangrijk om te zeggen is dat de vragenlijsten op ouders gericht zijn: wat zien die bij hun kind gebeuren? Veel ouders die reageerden waren hoogopgeleid, het onderzoek is dus niet helemaal representatief. We hebben nu de verwerking van de eerste datasets gedaan, die gaan over basisschoolleerlingen. Na de zomer komen de resultaten voor het voortgezet onderwijs.”
Wat zijn de resultaten voor basisschoolleerlingen?
“Het gaat dus om het verschil tussen de normale schoolsituatie voor de Corona-crisis en het onderwijs op afstand. Grofweg kun je zeggen dat er voor kinderen zonder specifieke onderwijsbehoeften in de normale situatie beter tegemoet gekomen wordt aan de behoefte aan autonomie, en tevens dat hun welbevinden en motivatie hoger zijn dan dat het geval is bij kinderen met specifieke onderwijsbehoeften. In de Corona-situatie duiken die scores voor kinderen zonder specifieke onderwijsbehoeften naar beneden.
Het interessante is dat leerlingen met hoogbegaafdheid, autisme en ADHD op welbevinden in de thuissituatie iets beter scoren dan op school. Datzelfde geldt ook voor de tegemoetkoming aan de basisbehoeften voor autonomie en competentie. De score voor motivatie daalt iets, maar minder sterk dan bij kinderen zonder diagnose.
Bij alle groepen daalt de verbondenheid met klas en leraar enorm. Uit nationale en internationale literatuur blijkt steeds weer dat de verbondenheid met peers en leerkrachten erg belangrijk is. Juist dat stond onder druk.
Ouders van hb-kinderen ervaren iets minder stress bij onderwijs op afstand. Dat is natuurlijk subjectief, maar ze geven wel aan dat het mooi is dat hun kinderen op hun eigen tempo door de stof kunnen, dat ze minder worden afgeleid en dat zij, als ouders, onderwijs op maat kunnen bieden. Nogmaals, veel ouders die reageerden zijn hoogopgeleid, dus dat kan zeker meespelen in de begeleiding van het schoolwerk.“
Wat betekenen die resultaten, denkt u?
“Voor ons is dit onderzoek – en andere literatuur en bevindingen – de start van een gesprek over de toekomst van het onderwijs. Is het nodig om alle leerlingen vijf dagen lang een redelijk hetzelfde programma te bieden? Kun je het bijvoorbeeld zo regelen dat sommige kinderen, onder de juiste condities, ook deels thuiswerken? Kijk, we moeten niet op basis van de afgelopen maanden ineens denken dat dit de nieuwe norm wordt. We moeten wel goed kijken naar wat we hebben geleerd, wat iedereen heeft ervaren en op basis daarvan het gesprek voeren.
Dat hebben we al gedaan met twaalf leerkrachten uit het basisonderwijs. Ook daar merkten we dat het niet zo eenvoudig ligt, ook al waren ze enthousiast over het onderzoek. Er zijn zoveel variabelen waar je rekening mee moet houden: begeleiding van ouders, een rustige werkplek, goede ondersteuning vanuit school, et cetera. En verbondenheid blijft een erg belangrijk aspect.”
Hoe nu verder?
“In juli verschijnen onze bevindingen over basisschoolleerlingen, na de zomer die over vo-leerlingen. Ook zijn we benieuwd naar wat leerlingen zelf zeggen. Daarnaast weet ik dat het ministerie een peiling doet over de leerplichtwet. Dat zal ongetwijfeld ook voor interessante inzichten zorgen. Het allerbelangrijkste blijft: op basis van alle bevindingen het gesprek met elkaar aangaan.”
Dit onderzoek werd uitgevoerd door Anouke Bakx, Elise Bronsveld, Sanne van der Ven, Lisette Hornstra, Isabelle Diepstraten, Paula Speetjens, Linda van den Bergh en Jaap Denissen.
Meer weten?
– Download hier het onderzoek over de basisschoolleerlingen (vanaf half juli 2020 beschikbaar)
– Download hier de inaugurele rede van Anouke Bakx, Begaafde leerling zoekt leerkracht.
– Ga naar consultatie Vrijstelling leerplicht bij richtingbezwaren
Opbrengsten NTCN-bijeenkomst over drop-outs & Begaafdheid
In deze artikelen deelt Desiree Houkema (NTCN) de opbrengsten van een bijeenkomst van de NTCN Klankbordgroep met vertegenwoordigers van landelijke organisaties (verenigingen, stichtingen, netwerken en gespecialiseerde opleidingen en instanties) op het gebied van begaafdheid. Hierin werden diverse thema’s geagendeerd en intensief met elkaar besproken:
1. Verrijkend onderwijs
2. Dubbel bijzondere leerlingen
3. Begaafde (potentiële) “drop-outs”
Ga naar het eerste artikel ((Potentiële) drop-outs & Begaafdheid) op LinkedIn
Ga naar het derde artikel (Van vastlopen tot perspectief op ontwikkeling) op LinkedIn
ED: Schoolbestuur start uitleen hb-leermiddelen
Schoolbestuur RBOB de Kempen start donderdag met een zogenoemde Labotheek. Daar kunnen leerkrachten materialen lenen voor hoogbegaafde kinderen.
Leerkrachten van de veertien basisscholen van RBOB de Kempen kunnen één keer per maand terecht op de Labotheek, die is gevestigd op basisscholen De Sleutelaar in Bladel en De Trumackers in Heeze. De Labotheek richt zich op de leerbehoeften van meer- en hoogbegaafde kinderen. Leerkrachten kunnen er casussen voorleggen voor advies en uitdagende leermaterialen lenen.
Bron: Eindhovens Dagblad