Column #15 Marko Otten: bezuinigingen
Jados is een zorginstelling die 15 jaar geleden is opgericht om studenten te ondersteunen die te kampen hebben met blokkerende verschijnselen in het autistisch spectrum. Het gaat om wat in onze BPS-scholen vaak genoemd wordt ‘dubbel bijzondere kinderen’. Op 31 december 2024 sluit ik een periode af van toezicht houden op de Stichting Jados. Toezichthouders mogen twee keer bij een instelling benoemd worden voor een periode van vier jaar. Na acht jaar valt het doek definitief. Het argument voor deze regel is dat een toezichthouder niet moet blijven ‘hangen’, want dan raakt hij (of zij) te zeer vergroeid met de organisatie en kan hij niet langer kritisch toezicht houden. Er zit veel wijsheid in die regel want ik merkte allengs dat ik een beetje van Jados ging houden.
Jados regelt overal in het land begeleid wonen of ambulante begeleiding voor WO-, HBO- en MBO-studenten die zonder deze begeleiding zouden vastlopen. Het wordt betaald door de gemeentes uit zorgbudgetten. Er bestaat ook nog een (relatief kleine) afdeling ‘Jados Werkt’ die cliënten begeleidt die inmiddels zijn afgestudeerd en naar, aan of tijdens een baan geholpen moeten worden. De begeleiders en gedragswetenschappers vormen een hechte club van relatief jonge zorgmedewerkers. Ik heb in de cliëntenraad, op locaties in het land of tijdens organisatiedagen vaak van cliënten gehoord hoe enthousiast, invoelend en creatief de zorg wordt geboden. De vaste Jados-kernwaarden ‘Verbinding, Ontwikkeling en Bescheidenheid’ lijken daadwerkelijk in de relatie zorgverlener – cliënt te zijn ingebed. Mooi om te zien.
Waarom vertel ik dit? Wel, dit PVV-VVD-BBB-NSC-kabinet duwt deze zorgverlening naar de rand door fors te bezuinigen op de gemeentes. Dat veroorzaakt druk op de budgetten voor deze zorg. Dit alles terwijl de behoefte aan begeleiding onder studenten groeit. In de 8 jaar dat ik toezichthouder was nam het aantal cliënten toe van rond 950 naar 2600.
Ik vergelijk dit alles met de voorgenomen miljardenbezuinigingen op het onderwijs. Daarbij wordt zoals bekend onder meer gekeken naar de middelen voor hb-programma’s. Weliswaar zijn er dankzij grote protestacties en druk vanuit de oppositie compromissen in de maak ten gunste van langstudeerboetes, wetenschappelijk onderzoek en lerarensalarissen, maar aan hoogbegaafdheid worden tot op dit moment weinig woorden vuil gemaakt. De indruk bestaat dat de coalitiepartijen een probleem hebben met alles wat ruikt naar talent en begaafdheid.
Onze leden hebben tijdens de laatste BPS-Verenigingsdag op 6 november 2024 stevige input aangereikt voor een brief aan de politiek. Deze brief is op 26 november 2024 verzonden aan onderwijsminister Eppo Bruins en staatssecretaris Mariëlle Paul, met een afschrift aan de leden van de Vaste Commissie voor Onderwijs van de Tweede Kamer. Hopelijk worden onze argumenten meegenomen in de discussie over wat de facto een verkeerd soort zuinigheid is en blijft.
Enkele leden kaarten op de Verenigingsdag het probleem aan van de opslagfinanciering. Voor van alles en nog wat regelt Den Haag aparte, al dan niet geoormerkte, opslagen op de lumpsum; in plaats van een ruimere lumpsum toe te kennen. Het lijkt mij zinvol daar nog eens een keer dieper op in te gaan. Misschien tijdens een bijeenkomst van het Platform Profielonderwijs? Onze vereniging is aangesloten bij dat platform en we treffen daar verschillende belangenorganisaties die qua financiering met dezelfde problemen kampen.
Marko Otten