ISG Arcus nieuw aspirant-lid
De Vereniging BPS verwelkomt ISG Arcus uit Lelystad als nieuw aspirant-lid. Op dit moment heeft de vereniging in het primair onderwijs 27 (aspirant-)leden, in het voortgezet onderwijs zijn er 48 (aspirant-)leden.
Nieuw aspirant-lid ISG Arcus stelt zich voor
Het ISG Arcus is een interconfessionele scholengemeenschap in Lelystad. Alle onderwijsniveaus worden aangeboden: van vmbo basis/kader tot gymnasium. De school heeft meer dan 1000 leerlingen. Joke Swart is afdelingsleider havo/vwo onderbouw.
Hoe lang zijn jullie bezig met onderwijs voor hoogbegaafden?
“Ons uitgangspunt is dat we onderwijs en begeleiding op maat willen bieden, voor alle leerlingen. Zorgvragen willen we zo goed mogelijk beantwoorden, of dat nu gaat om bijvoorbeeld autisme, ADHD of dyslexie. Door de samenstelling van de bevolking van Lelystad hebben we een multiculturele school. De uitdagingen liggen heel vaak bij de leerlingen die leer- en ontwikkelingsachterstanden hebben. Tot een paar jaar geleden deden we weinig aan de leerlingen die meer aankunnen, zoals hoogbegaafden. Sowieso werd er in Lelystad weinig aan gedaan, zodat ouders van hoogbegaafde kinderen zich ook gedwongen voelden te verhuizen naar andere steden.
We zijn nu een jaar of zeven bezig deze doelgroep te bedienen. Dat is gestart bij onze gymnasium-afdeling. We hebben bijvoorbeeld het CBO binnengehaald om leerlingen vrijwillig te testen. Dat gaf ons meer inzicht in de behoeftes van de leerlingen. Docenten hebben ook scholing gehad van de Nationale plusklas.
Binnenkort gaat onze school fuseren met twee andere scholen in Lelystad. Dan nemen we onze aanpak ook mee. Het is belangrijk voor de leerlingen. En voor Lelystad. Daarom heeft de gemeente ook geld hiervoor ter beschikking gesteld.”
Wat is jullie onderwijsvisie op hoogbegaafdheid?
“Dit zijn leerlingen die meer kunnen, die onderwijs op een ander manier willen krijgen. De basis is enerzijds de test van CBO, anderzijds het gesprek met de leerling. Wat heeft die nodig? Wat zijn de motivaties en ontwikkelingen? Waar moet de leerling aan werken? Welke keuzes passen bij de leerling? We willen het aanbod zoveel mogelijk op maat maken. Daarom hebben we ook een ECHA-specialist in huis, Henrieke Florijn.”
Wat bieden jullie?
“We hebben een verbredingsproject voor deze leerlingen. Die duurt een half jaar of een jaar, dat is de keuze van de leerlingen. Ook waar ze aan gaan werken. We hebben een strategietraining opgestart, waar leerlingen kunnen werken aan bijvoorbeeld hun metacognitieve vaardigheden. In de bovenbouw kunnen ze versneld examen doen. We zijn steeds in gesprek met de leerlingen, zodat we onderwijs op maat kunnen bieden.”
Waarom zijn jullie lid geworden?
“Zoals gezegd, er is voor deze leerlingen in Lelystad nog te weinig. We vinden dat we leerlingen op alle fronten moeten bedienen. Alleen zijn we nog wel in de ontwikkelingsfase. We kunnen zeker nog leren van andere scholen, we zijn benieuwd naar de kennis en inzichten van de andere leden. We zijn bijvoorbeeld al bij het Emelwerda geweest, dat heeft ons veel opgeleverd.”
Wat zouden jullie willen leren van andere scholen?
“Hoe kun je een doorlopende leerlijn opzetten? Of wat voor trainingen geven andere scholen aan hun leerlingen? Met die inzichten kunnen we onze eigen strategietraining uitbreiden en verrijken, bijvoorbeeld op het gebied van fixed en growth mindset.”
Wat kunnen scholen bij jullie halen?
“Elke week komen groep 8-leerlingen uit Lelystad bij ons een hele dag lessen volgen. Dat doen we om hen uitdaging te geven, maar ook om hen het voortgezet onderwijs te laten ontdekken. We hebben zelf de groep 8-leraar in dienst. Zij komt vanuit de projectgroep Lelystad Hoogbegaafd. Deze groep richt zich op het primair onderwijs, maar omdat wij het belangrijk vinden de lijn door te trekken naar het voortgezet onderwijs, zijn we de samenwerking aangegaan.
Na de fusie zouden we dit willen uitbreiden, daarvoor is een expertgroep opgericht. Doel is om het hb-onderwijs door alle scholen heen te laten lopen. Onze groep8-leerkracht zal ook deel zijn van de groep.
We merken dat de mensen van de andere scholen enthousiast zijn, daarmee wordt hoogbegaafdheid veel meer erkend. Dat is belangrijk, zoals gezegd gebeurt er in Lelystad te weinig. Het is mooi dat de gemeente dat zich heeft aangetrokken en ons helpt.”
INFODAG Data Science en AI voor hoogbegaafden
INFODAG zaterdag 7 maart
Data Science en Artificial Intelligence voor jongeren met autisme en hoogbegaafden
Bovengemiddeld intelligent en toch uitgevallen in het reguliere onderwijs? Dit overkomt vele jongeren elk schooljaar weer omdat in de opleiding te weinig rekening wordt gehouden met autisme of hoogbegaafdheid. ITvitae verzorgt speciaal voor deze doelgroep ICT-opleidingen inclusief baanbemiddeling ongeacht hun vooropleiding.
Infodag 7 maart
ICT-talenten met belangstelling voor Data Science of Artificial Intelligence kunnen hun licht opsteken tijdens de Infodag op zaterdag 7 maart aanstaande in het voormalige Eemklooster in Amersfoort van 13:00 tot 15:30 uur. De deelnemers horen meer over de beide ICT-opleidingsprogramma’s, de visie van ITvitae op autisme, de coaching gedurende de opleiding en detacheringsperiode en delen oud-studenten hun ervaringen. Belangstellenden mogen met hun ouders of andere begeleiding komen en dienen zich vooraf aan te melden op https://itvitae.nl/infodag.
Uitnodiging Verenigingsdag 11 maart 2020
Geachte collega,
Op 11 maart 2020 vindt de halfjaarlijkse Verenigingsdag van de Vereniging Begaafdheidsprofielscholen plaats. Bij deze nodigen wij u van harte uit!
Het thema van deze dag is: successen van de hb-aanpak in de scholen van de vereniging.
De Verenigingsdag is uitgegroeid tot een mix van ledenvergadering, bespreken van zaken die op dit moment spelen bij scholen en/of bij de vereniging, het feestelijk overhandigen van de certificaten aan de gevisiteerde scholen en kennis mogen nemen van hun expertise, kennisoverdracht en uitwisseling én natuurlijk netwerken.
De Verenigingsdag wordt ditmaal georganiseerd bij Cursus- en vergadercentrum Domstad, Koningsbergerstraat 9, 3531 AJ Utrecht. Routebeschrijving.
Het programma van de dag
09.30 – 10.00 uur: Inloop, gelegenheid tot informele uitwisseling,
bijeenkomst kascommissie, Gepko Wolters, ONC en Carin Veringa, Gymnasium Juvenaat
10.00 – 11.00 uur: Algemene Ledenvergadering, zakelijk deel
11.00 – 11.15 uur: Koffiepauze
11.15 – 12.00 uur: Certificering (zeven) scholen en hun presentatie van een good practice
12.00 – 12.45 uur: Simone Keijsers, “Studeren, een nieuwe uitdaging”
12.45 – 13.30 uur: Lunch
13.30 – 13.45 uur: Start van het middagprogramma.
13.45 – 14.30 uur: Eerste ronde inspiratiegesprekken
14.30 – 15.15 uur: Tweede ronde inspiratiegesprekken
15.15 – 15.30 uur: Afronding met mogelijkheid tot concrete afspraken in de regio
15.30: Sluiting
Aanmelden
Wilt u zich aanmelden voor de Verenigingsdag vóór 2 maart 2020 via: https://www.begaafdheidsprofielscholen.nl/aanmelden-alv-vereniging-bps/
Korte presentaties
Een dezer dagen volgt in een aparte mail de link naar de BPS-Academie met de overige informatie over de Verenigingsdag en met eerdaags (i.i.g. vanaf 4 maart) de onderwerpen die bij de korte presentaties aan bod komen.
AD: Jari (17) won beurs bij Apple en bouwt nu apps voor Wehkamp
Hij kan urenlang achter zijn laptop zitten. Net als andere jongens van 17. Maar Jari Koopman uit Heino is niet zoals andere jongens. Hij doet niets liever dan sleutelen aan codes. Met succes want de hoogbegaafde tiener wint met een zelfgebouwde iOS-app een scholarship bij Apple en ontwikkelt nu mobiele apps voor Wehkamp. Het succes kwam hem niet aanwaaien. Een verhaal over vallen maar vooral over opstaan.
Column #18 – ‘Anders vasthouden’
Dick van Hennik is onder andere voorzitter van de Vereniging BPS. Hij schrijft deze column op persoonlijke titel.
Een nieuwe oneliner
Onlangs mocht ik weer een paar van onze scholen visiteren. Ook dit jaar leverde dit weer mooie indrukken op van hetgeen er binnen de scholen ontwikkeld wordt. De titel van deze column ontleen ik aan het onderwerp dat steevast aan de orde komt rond de vraag in hoeverre men de leerlingen kan ‘loslaten’. Met dat ‘loslaten’ kunnen velerlei beelden ontstaan. Wat er ook gedacht mag worden, er wordt niet mee bedoeld dat de begaafde leerlingen aan hun lot over gelaten kunnen worden. Integendeel. Ook begaafde leerlingen hebben recht op aandacht en begeleiding. Maar wat bedoelen we dan met ‘loslaten’? Oud-inspecteur en aspirant-secretaris bij één van de visitatiecommissies – Leon Winkels – noemde het ‘anders vasthouden’. En daarmee kon ik een verse oneliner aan mijn vocabulaire toevoegen.
Ondersteuningsbehoeften centraal
‘Anders vasthouden’ betekent dat er blijkbaar een algemeen aanvaarde manier van ‘vasthouden’ in ons onderwijs is en dat – in dit geval – begaafde leerlingen behoefte hebben aan ‘anders’. Wat dat anders dan is, zullen we nader moeten formuleren.
Gelukkig hebben de experts op het gebied van begeleiding van begaafde leerlingen de laatste jaren niet stilgezeten en zijn nieuwe inzichten via allerlei kanalen verspreid. Een belangrijk aspect daarvan is de manier waarop we de materie het beste kunnen benaderen. Of liever gezegd, waarop we de betreffende leerling het beste kunnen betrekken bij het vormgeven van hun begeleiding. Niet zo zeer de diagnose, maar het ontdekken van de ontwikkelingsbehoefte van de leerling dient centraal te staan en vervolgens de daarop gebaseerde ondersteuning. Vanuit dit laatste gezichtspunt is het dus niet meer belangrijk of een leerlingen een bepaald IQ heeft, maar hoe de verdere ontwikkeling van de jonge mens het beste gediend kan worden.
Consequenties voor de gang van zaken in de school
Voor de routine in de school betekent dit nogal wat. Als adequate ondersteuning van de ontwikkeling van de leerling betekent dat een groot deel van de reguliere lessen niet aan haar besteed is, dan heeft dat ook gevolgen voor de registratie van de vorderingen en ook voor de beslissingen t.a.v. de vraag of er nog sprake is van overgang naar een volgende jaarklas. Men kan immers niet van een lerarenvergadering vragen een besluit te nemen over een leerling die men niet of nauwelijks in de klas meemaakt. Nog los van het feit dat een jaarklas voor de leerling met een eigen programma geen waarde meer heeft. Kortom, de traditionele overgangsrituelen zullen bij deze leerlingen buiten beschouwing gelaten moeten worden.
Wat als het ongewone gewoon wordt?
Wat als ‘anders vasthouden’ een normale zaak wordt? Als het ‘ongewone’ gewoon wordt? Het lijkt een woordenspel, maar het kan op den duur een doorbraak betekenen in ons onderwijs. Inspelen op de behoeften van leerlingen, kan met zich meebrengen dat er wijzigingen nodig zijn bij de reguliere gang van zaken op de school. Wie weet levert dat dan mooie vergezichten op. Gebruik makend van de creativiteit van begaafde leerlingen, zouden die vergezichten wel eens dichterbij kunnen zijn dan menigeen denkt.
Artikel Waarom een nieuwe gedragscode voor de vereniging?
Het doel van de Vereniging BPS (en haar leden) is goed onderwijs aan en goede begeleiding voor hoogbegaafde leerlingen in het funderend onderwijs. De kern van wat de vereniging beoogt is beschreven in de gedragscode. Op de Verenigingsdag van afgelopen oktober stemden de leden unaniem in met een nieuwe code. Hans Hampsink is BPS-bestuurslid en voorzitter van de werkgroep die de nieuwe gedragscode heeft opgesteld.
Waarom was er een nieuwe code nodig?
“Onze vereniging is opgericht in 2007, tot 2014 konden alleen middelbare scholen lid worden. De gedragscode die destijds is opgesteld was dan ook meer gericht op het voortgezet onderwijs. Nu er al bijna 30 leden uit het primair onderwijs zijn, was het niet meer dan logisch dat we de code goed onder de loep hebben genomen. Voldoet deze nog, zowel voor het primair als voortgezet onderwijs? Daarnaast is de gedragscode de leidraad van de visitatie. In de afgelopen jaren hebben we andere accenten gelegd die passen bij deze tijd en bij de vereniging zoals deze nu is. Alleen was dat niet terug te vinden in de code. Je zou kunnen zeggen dat de vereniging organisch is gegroeid, alleen hadden we dat nog niet in de code vastgelegd.”
Hoe zijn jullie te werk gegaan?
“Als eerste hebben we een werkgroep gevormd, met mensen uit zowel primair als voortgezet onderwijs. We zijn bewust niet begonnen met een concept-versie op te stellen, we hebben stellingen over de gedragscode geformuleerd en deze tijdens de Verenigingsdag van maart 2019 aan de leden voorgelegd. Er kwam veel respons, op basis daarvan hebben we een nieuwe versie geschreven. Deze is tweemaal in het bestuur besproken en vervolgens in oktober aan de leden voorgelegd. Ik ben erg blij dat iedereen zichzelf en de vereniging er in kon herkennen. En het is ook mooi dat het zo snel is gelukt. In het voorjaar hebben we bij de leden hun input opgehaald, in het najaar konden we het resultaat presenteren.”
Wat zijn de belangrijkste wijzigingen?
“Er ligt nu meer nadruk op draagvlak en borging binnen de school, een essentiële factor om hb-beleid te laten slagen. Ook hebben we ons de fundamentele vraag gesteld: voor wie zijn we? Voor hoogbegaafden, meerbegaafden of nog een andere groep? Uiteindelijk hebben we besloten dat we er voor het onderwijs aan hoogbegaafde leerlingen zijn. Zo staat het in onze statuten. Maar belangrijker nog: het is meteen helder – zowel intern als extern – waar we voor staan, wat we doen en wat ons doel is. Natuurlijk richten veel van onze leden zich ook op meerbegaafden, dat is wat ons als bestuur betreft geen probleem. Daarnaast hebben we de formulering vereenvoudigd zodat de dialoog bij de visitatie helder en zonder misverstanden kan worden gevoerd. In de praktijk blijkt het dat het goed werkt, voor zowel de gevisiteerde school als de visitatiecommissie, je kunt een critical friend zijn. En je kunt helder zijn in je advies door aan de code te refereren.”
En nu?
“De code is de basis van de visitatie, één van de belangrijkste onderdelen van de vereniging. Daarom gaan we nu ook kijken naar de visitatie-enquête; moet die worden aangepast? We hebben een nieuwe werkgroep, ook weer met mensen uit primair en voortgezet onderwijs. Samen gaan we naar die vraag kijken. Uiteraard houden we alle leden op de hoogte van de ontwikkelingen.”
————————————————
De nieuwe gedragscode
De Vereniging BPS heeft een ambitie ten aanzien van het onderwijs en begeleiding aan hoogbegaafde leerlingen in het funderend (po en vo) onderwijs en hanteert met het oog hierop de volgende gedragscode voor haar leden:
1. De school heeft visie en beleid ten aanzien van hoogbegaafdheid.
2. De school zorgt voor draagvlak en borging van het beleid.
3. De school heeft haar hoogbegaafde leerlingen in beeld en biedt waar nodig maatwerk.
4. De school onderhoudt een dialoog met ouders en leerlingen.
5. De school zorgt voor flexibiliteit in voorzieningen, tijd en ruimte.
6. De school beschikt over adequate expertise op het gebied van hoogbegaafdheid.
7. De school deelt kennis, expertise en/of onderwijsprogramma’s met haar (regionale) omgeving.
De school draagt bij aan de activiteiten van de Vereniging BPS.
Nieuwe gedragscode BPS
Op de Verenigingsdag van 30 oktober 2019 is door de leden een nieuwe gedragscode vastgesteld.
De vereniging BPS heeft een ambitie ten aanzien van het onderwijs en begeleiding aan hoogbegaafde leerlingen in het funderend (po en vo) onderwijs en hanteert met het oog hierop de volgende gedragscode voor haar leden:
1. De school heeft visie en beleid ten aanzien van hoogbegaafdheid.
2. De school zorgt voor draagvlak en borging van het beleid.
3. De school heeft haar hoogbegaafde leerlingen in beeld en biedt waar nodig maatwerk.
4. De school onderhoudt een dialoog met ouders en leerlingen.
5. De school zorgt voor flexibiliteit in voorzieningen, tijd en ruimte.
6. De school beschikt over adequate expertise op het gebied van hoogbegaafdheid.
7. De school deelt kennis, expertise en/of onderwijsprogramma’s met haar (regionale) omgeving.
8. De school draagt bij aan de activiteiten van de vereniging BPS.
Subsidieregeling begaafde leerlingen
Vrijwel alle samenwerkingsverbanden hebben in het voorjaar van 2019 een aanvraag gedaan voor de subsidie Begaafde leerlingen po en vo. De beoordelingscommissie verwacht dat alle aangescherpte plannen in aanmerking komen voor subsidie.
(bron: Talentstimuleren.nl)
Column #17 – Wat mogen ouders van een BP-school verwachten?
Dick van Hennik is onder andere voorzitter van de Vereniging BPS. Hij schrijft deze column op persoonlijke titel.
“Jullie zijn een begaafdheidsprofielschool, dus jullie lossen het maar op! Dat is wat ze ons voor de voeten gooien”, verzuchtte een directeur van een BP-school onlangs. En zij was niet de eerste. Nu BPS een bekend begrip wordt in Nederland en vooral in de wereld van het onderwijs aan begaafde leerlingen, verwachten sommige ouders veel van de school die ons bordje op de muur hebben geschroefd. Uiteraard betreft het dan meestal een ondersteuningsbehoefte die te maken heeft met ‘dubbel bijzonder’, die de betrokkenen in de school niet kunnen oplossen. De verzuchting van bovengenoemde collega werd gevolgd door een vraag. “Wat doe je in zo’n geval?”
We kunnen niet alles
Een school die begaafdheid in zijn profiel heeft opgenomen en de keus heeft gemaakt voor het keurmerk BPS, heeft niet getekend voor élke expertise die in dit verband te bedenken valt. De ene expertise is de andere niet, ook op het gebied van begaafdheid.
Daarom is het van groot belang om in de communicatie naar ouders helder te maken welke expertise men mag verwachten en hoeveel tijd er voor de begeleiding en ondersteuning beschikbaar is. Leraren in een begeleidingsrol hebben vaak de neiging om vooral dienstbaar te zijn en voelen het als ‘in de steek laten’ van de leerlingen die ze niet kunnen helpen. En dat is jammer, want daarmee verhogen ze de kans dat ouders niet ontvankelijk zijn voor acceptatie van de grenzen van de mogelijkheden van de school.
Standpunt van de vereniging
De vereniging stelt zich op het standpunt dat een school zich ontwikkelt en bereid is om ouders en leerlingen met een hulpvraag te ondersteunen. Maar even zo goed dienen we ons ervan bewust te zijn dat men niet voor elke ondersteuningsvraag een oplossing kan hebben. De visitatie is dan ook vanuit die opvatting ingericht (zie het artikel over waarderend onderzoeken).
Blijft natuurlijk de vraag wat de begeleiders in de school kunnen doen als ze worden geconfronteerd met een ondersteuningsvraag waarvoor ze de oplossing niet in huis hebben. In die gevallen ligt een beroep op externe ondersteuning voor de hand. En juist daar zien we in veel gevallen nog problemen. Soms is het samenwerkingsverband niet voldoende geëquipeerd om in die ondersteuning te voorzien. Zoals in het interview met Desirée Houkema is te lezen, zal daar in heel veel regio’s verandering in komen. De subsidie die de komende jaren beschikbaar komt, wordt door de meeste samenwerkingsverbanden benut om die expertise te vergroten. En daarmee is weer een stap gezet in de goede richting.
Samenvattend
Communiceer naar ouders en experts in de regio dat een BP-school in ontwikkeling is en niet gehouden is om meer te doen dan zij kan, maar stel je ook open voor samenwerking en kennisdeling. Het is een geruststellende gedachte dat de mogelijkheden voor verwijzing naar externe expertise in de nabije toekomst steeds talrijker worden.
Dick van Hennik