Column #16 – Werken vernieuwende scholen echt zonder doel?

Dick van Hennik is onder andere voorzitter van de Vereniging BPS. Hij schrijft deze column op persoonlijke titel.

Wat heb ik me geërgerd aan de reactie van Monique Vogelenzang, Inspecteur-generaal van het Onderwijs over haar opmerkingen over conceptscholen (waaronder BPS) bij de presentatie van ‘De staat van het onderwijs’. Ze zouden zonder doel werken en niet of nauwelijks monitoren of hun onderwijs ook verbetering oplevert. Helaas is dit een reactie die voortkomt uit een kokervisie op onderwijs in het algemeen en op leren in het bijzonder. Uiteraard ging ook Nieuwsuur op onderzoek uit. Jan Fasen mocht zich verdedigen tegenover Mariëlle Tweebeeke die zich weer schaamteloos mocht bedienen van het cliché dat leerlingen op vernieuwingsscholen geen kennis hoeven te vergaren. Fasen probeerde dat nog even uit te leggen en wist het slagingsresultaat van zijn leerlingen er nog tussen te frommelen, maar televisie moet snel en je moet je als presentator vooral niet laten overtuigen. En dus ging het repliek van deze inspirerende schoolleider verloren. Laten we het van de daken schreeuwen: ZONDER KENNIS KUN JE NIET LEREN!!

Wat jammer dat de baas van onze Onderwijsinspectie zich zo weinig verdiept in wat leren werkelijk is. Ik stel voor dat we eerst nadenken over wat met dat woord ‘leeropbrengst’ wordt bedoeld. Laten we het een nieuwe – niet tot cijfers teruggebrachte – betekenis geven. Daar hoort vermeerdering van kennis uiteraard bij. Het curriculum moet leidend zijn waar het gaat om het verwerven van basiskennis. Het diploma is nog steeds een waardevol document dat maatschappelijk gezien zijn dienst bewijs. Maar mag het ook iets meer zijn dan dat? Een kind is geen productie-eenheid. De opbrengst dat is het kind zelf; ‘de opbrengst, dat ben ik’, zei een leerling ooit tegen Annemieke Zwart, en ze gaf haar project die naam. En ze kreeg navolging in het vernieuwingsonderwijs.
https://wij-leren.nl/opbrengsten-onderwijs.php
https://www.scholenopdekaart.nl/Basisscholen/10019/1127/Brederode-Daltonschool/Sociale-opbrengsten

Jan Fasen doet een oproep aan de wetenschappers om bij hem op school te komen en onderzoek te doen. Zoals het hoort: onbevooroordeeld en met een open blik; vanuit een degelijke definitie van ‘leeropbrengst’ zoals de school het ziet en de leerlingen en hun ouders het ervaren.

Dick van Hennik