Aanmelden leerlingenconferentie 2017 gestart
Op vrijdag 10 november 2017 organiseert de Vereniging Begaafdheidsprofielscholen (BPS), in samenwerking met de Universiteit Utrecht en BrightLights (online magazine voor & door hoogbegaafde jongeren), de vijfde conferentie voor hoogbegaafde leerlingen in het voortgezet onderwijs. De voorgaande edities werden zeer gewaardeerd door leerlingen, docenten en de sprekers, met gemiddeld een 8. Locatie van deze editie is het University College Utrecht.
Hoe ziet het programma er uit?
10:00 – 10:30 uur Opening
10:45 – 12:15 uur Ronde 1
12:15 – 13:00 uur Lunch
13:00 – 14:30 uur Ronde 2
14:30 – 15:00 uur Pauze
15:00 – 16:30 uur Ronde 3
16:30 uur Borrel
Lezingen en sprekers
We hebben 15 – 20 interactieve lezingen en workshops op allerlei (wetenschappelijke) terreinen. Een aantal sprekers is al bekend:
– Tjerk Oosterkamp, hoogleraar experimental physics
– Louk Vanderschuren, hoogleraar Neurobiologie van gedrag
– Marcel V.J. Veenman, instituut voor Metacognitie Onderzoek
– Bob de Graaff, profileringshoogleraar Intelligence en security studies
– Rudolf Kampers, docent filosofie & oprichter Leren Filosoferen
– Pieter Bruijnincx, associate Professor Catalysis for Renewables
– José Borghans, universitair hoofddocent Immunologie
– Maria Postema (workshop Vertalen), vertaalster van onder andere Twilight, The Hunger Games, Gone en Divergent, schrijfster Dertiendagh
– Celia Berkers, assistant professor Biomolecular Mass Spectrometry and Proteomics
Eten en drinken, honoursstudenten
Tussen de rondes is er voldoende tijd om elkaar te ontmoeten en kennis te maken met de universiteit. Lunch, koffie/thee en borrel worden geregeld en zijn onderdeel van de conferentie. Tijdens de lunch zal een aantal studenten aanschuiven die meer kunnen vertellen over de universiteit, het studentenleven, de studie en de honoursprogramma’s.
Wat zijn de kosten?
Voor leerlingen en docenten/begeleiders van scholen die lid zijn van de Vereniging BPS zijn de kosten per deelnemer 40 euro. Bij 5 of meer leerlingen van 1 school is een docent gratis. Voor leerlingen en docenten/begeleiders van scholen die niet lid zijn van de Vereniging BPS zijn de kosten per deelnemer 50 euro.
Column Dick van Hennik #10: Hoe valide is ons oordeel?
Dick van Hennik is onder andere voorzitter van de Vereniging BPS. Hij schrijft deze column op persoonlijke titel.
Het boek ‘Ons feilbare brein’ van Daniël Kahneman is een onschatbare bron voor reflectie. Ook voor het onderwijs. Hoofdstuk 20 draagt de titel ‘De illusie van validiteit’. Hij beschrijft ter inleiding zijn ervaring als dienstplichtige in het Israëlische leger, waar hij – als psycholoog – de opdracht kreeg om toekomstige officieren te testen teneinde na te gaan wat het leger van hen mocht verwachten. Groepjes officieren in spe kregen daarbij schier onmogelijke opdrachten uit te voeren en de observanten dienden uit het gedrag van de deelnemers een advies te destilleren. Op grond van dat advies kon de legerleiding hen dan bij bepaalde onderdelen onderbrengen. Toen na enige tijd een evaluatie plaatsvond, bleek de voorspellende waarde van deze adviezen vrijwel nihil. Je zou zeggen dat deze werkwijze dan zou worden beëindigd. Dat gebeurde echter niet en het meest frappante was dat niet alleen de legerleiding, maar ook de observanten hun werkwijze op geen enkele manier hebben aangepast.
Nu in onze scholen duizenden leraren zich weer wagen aan de afweging of een leerling naar het volgende leerjaar mag overgaan, is het goed om bij dit verschijnsel stil te staan.
Met hoeveel zekerheid weten we of een leerling in het volgende leerjaar succesvol zal zijn? De norm wordt in de meeste scholen bepaald door cijfers. Cijfers die gebaseerd zijn op toetsen – meestal proefwerken en overhoringen – die met mathematische precisie worden vastgesteld, bepalen over het algemeen onze indrukken en daarmee ons oordeel over de prestaties van de leerlingen. We baseren ons daarbij op de resultaten van het afgelopen jaar en het vertoonde gedrag van de leerlingen. De leraren die cijfers een meer ondergeschikte rol willen laten spelen, moeten dit vrijwel altijd tegenover collega’s en schoolleiders verdedigen. Zelden wordt de vraag gesteld of de cijfers wel kloppen. Cijfers die zijn afgeleid van toetsen die de leerlingen in de loop van het jaar hebben moeten maken; toetsen waarvan we aannemen dat ze van goede kwaliteit zijn geweest. Gezien de jaarlijks terugkerende ervaring met het bijstellen van de eindexamennormen, mogen we op z’n minst rekening houden met de mogelijkheid dat toetsen wel eens de plank mis kunnen slaan.
Ik kom hierop, omdat menig onderpresterende hoogbegaafde leerling moet hopen op een ander soort beoordeling van de strikt rekenkundige uitkomst van hun proefwerkcijfers. Iets om over na te denken, lijkt me.
Ik wens al die duizenden leraren veel wijsheid toe bij hun afwegingen en beoordelingen en daarna een mooi zomervakantie.
Dick van Hennik
voorzitter bestuur BPS
Twee nieuwe aspirant-leden
De Vereniging BPS verwelkomt twee nieuwe aspirant-leden:
– De Kralingsche School, Rotterdam
– CBS De Fontein, Den Haag
Op dit moment heeft de vereniging in het primair onderwijs 12 leden en 12 aspirant-leden, in het voortgezet onderwijs zijn er 34 gecertificeerde leden en 10 aspirant-leden.
10 jaar Vereniging BPS – Interview Dick van Hennik in Talent
Gillend gek werden ze vijfentwintig jaar geleden, de ouders van hoogbegaafde kinderen. Nergens werden ze begrepen. Bijna overal kregen ze het gevoel dat ze drammerige ouders waren. Een soort Don Quichottes, die als enigen ter wereld geloofden dat hun kind hoogbegaafd was. De cijfers spraken toch boekdelen? Grauwe middelmaat, mevrouw! Ons land schreeuwde om scholen waar goed onderwijs werd gegeven aan hoogbegaafden en: om een standaard.
Begin jaren negentig wisten we ons nog amper raad met hoogbegaafden. Aandacht voor kinderen die extra begeleiding nodig hadden, was er volop. Maar oog voor kinderen die veel meer in hun mars hadden? Niet of nauwelijks. Die kinderen redden zichzelf wel, zo was de gedachte.
Experimenteren
Dick van Hennik, voorzitter van de vereniging Begaafdheidsprofielscholen (BPS), was destijds rector van Scholengemeenschap Dalton in Voorburg. ‘Onze school had een mavo, een havo en een vwo. We hadden niet uitsluitend te maken met kinderen die overduidelijk op hoog niveau presteerden, maar ook met onderpresteerders: kinderen die niet meer op het vwo of zelfs de havo terecht konden, omdat hun cijfers kelderden. Die hadden een ander soort onderwijs nodig, maar het onderwijsveld was daar niet aan toe.’ Dalton Voorburg is toen gaan experimenteren, vertelt Van Hennik. ‘We kwamen tot de conclusie dat als een kind over bepaalde kenmerken beschikte de onvoldoendes voortkwamen uit hoogbegaafdheid en niet uit onvermogen. Wat voor kenmerken? Wijsneuzigheid, een heel brede vocabulaire en het vermogen om divergent te denken.’
Regionale bijeenkomsten Passend onderwijs voor begaafde leerlingen
Vanaf 18 april is het mogelijk om je in te schrijven voor de regionale bijeenkomsten ‘Passend onderwijs voor begaafde leerlingen’.
Net als voorgaande jaren organiseert het Informatiepunt Onderwijs & Talentontwikkeling conferenties in de regio over verschillende thema’s in de context van passend onderwijs voor begaafde leerlingen. Wil je in één namiddag en avond op de hoogte zijn van landelijke én regionale ontwikkelingen m.b.t. passend onderwijs voor begaafde leerlingen in basis en voortgezet onderwijs? Meld je dan aan!
In 2017 zijn er vier conferenties in de regio. Tijdens de twee conferenties in mei/ juni is het thema verrijkend onderwijs in het primair én voortgezet onderwijs. Centraal daarbij staat het ontwikkelen van vaardigheden. Het thema van de twee regionale conferenties in het najaar is ‘dubbel bijzondere leerlingen’.
De conferentie start met een train-the-trainer over ‘Doelen en Vaardigheden voor Ontwikkeling’ (DVO) voor experts en trainers. gevolgd door een namiddag- en avonddeel voor bestuurders, schoolleiders, leraren en experts met een plenaire sessie, twee workshoprondes en gelegenheid tot uitwisseling. Je kunt ook alleen het namiddag- en avonddeel volgen. Tijdens deze conferenties wordt de nieuwe poster van DVO uitgedeeld.
Brainstorm extreem hoogbegaafde leerlingen
Een aantal scholen van de Vereniging BPS heeft een brainstorm gehad over onderwijs aan extreem hoogbegaafde leerlingen (145+). Hieruit is een tekst gecomponeerd, met niet meer pretenties dan het aanbieden van ideeën. De lezer mag nagaan of die ideeën passen bij de visie van de school en bijdragen tot verdere ontwikkeling.
10 jaar Vereniging BPS: verleden, heden en toekomst
Deze maand bestaat de Vereniging BPS tien jaar. In 2007 werd de vereniging opgericht door de scholen die deelnamen aan het project Begaafdheidsprofielscholen (BPS). Het initiatief voor het project kwam van het ministerie van OCW, het doel was om te komen tot een landelijk dekkend netwerk van begaafdheidsprofielscholen. Per 30 januari 2017 zijn er 44 scholen uit het voortgezet onderwijs en 22 scholen uit het primair onderwijs aangesloten. Voorzitter Dick van Hennik en bestuurslid Ninette Verheul vertellen over de groei en meerwaarde van de vereniging. En wat de toekomst brengt.
Als rector van het Dalton Voorburg was Van Hennik al bezig met onderwijs aan hoogbegaafde leerlingen. Zijn school zat in de tweede tranche-scholen die meededen met het project Begaafdheidsprofielscholen. Na een aantal jaren in het bestuur werd hij in 2010 voorzitter van de vereniging. “In het begin zijn we gaan pionieren, ook wat betreft de visitaties. We mochten van onszelf experimenteren, fouten maken. Daardoor zijn niet alleen onze inzichten gegroeid, maar is ook onze filosofie stukje bij beetje veranderd. Eerst moesten scholen om deel te nemen verplicht twee ECHA-opgeleide mensen in huis hebben. Nu laten we scholen zelf die keuze maken: de expertise moet weliswaar in huis zijn, alleen op welke manier is aan de school zelf. Daardoor blijft de eigenheid van de school gewaarborgd.”
Een gezamenlijk raamwerk
“Dat is de kracht van onze vereniging”, vult Verheul aan. Zij werkte op het Stedelijk Gymnasium Schiedam en was daar veel bezig met meer- en hoogbegaafden. In 2011 kwam zij in het BPS-bestuur. “De wijze waarop we samen proberen een raamwerk te vinden voor begeleiding en onderwijs aan hb-leerlingen, zonder dat het een blauwdruk wordt. De gedragscode die we gezamenlijk hebben opgesteld is daar een essentieel onderdeel van, net als het BPS-keurmerk. Daarmee kunnen onze scholen zich ook profileren. In de zes jaar dat ik in het bestuur zit zie ik veel ontwikkelingen bij de scholen. In het begin werd vooral ingezet op extra uitdaging, op meer en diepere inhoud. Dat is nu bij veel scholen op orde, daarom verschuift de aandacht naar: hoe krijg je de hb-leerlingen aan de slag. Je ziet ook dat daar steeds meer ruimte voor komt. Extra vakken zijn prima, maar juist de didactische kanten worden belangrijker.”
“Dat is een mooie ontwikkeling”, vertelt Van Hennik. “In de loop der jaren is er meer flexibiliteit gekomen, centraal staat de leerling en zijn leerbehoefte. Er komt steeds meer aandacht voor de leerstijlen van de individuele leerling. Je kunt leren ook niet standaardiseren. Scholen maken hun programma’s steeds meer vraaggestuurd en bieden leerlingen ruimte voor hun eigen invulling: meer eigen verantwoordelijkheid, meer eigenaar van het eigen leerproces. De doelstelling blijft uiteraard wel om de leerling zijn diploma te laten halen. Ik denk niet dat die ontwikkeling stopt, je kunt je ondersteuning en aanbod steeds meer verfijnen.”
Vaardigheden en visitaties
In gesprekken met hoger onderwijs krijgt Verheul regelmatig te horen dat universiteiten vooral willen dat de vaardigheden van hb’ers verbeteren. “De decanen van de Erasmus Universiteit Rotterdam en TU Delft geven aan dat cognitieve uitdaging prima is, maar wat ze willen zijn leerlingen die de vaardigheden hebben om mee te draaien op een universiteit. Hun boodschap is: leer hen leren, zodat ze de mogelijkheden hebben om door te stromen naar honoursonderwijs. Deze begeleiding is denk ik vooral goed voor hb-leerlingen met een onevenwichtige ontwikkeling. Ze moeten leren leren en doorzetten. Op scholen moet daar ruimte voor zijn, vooral in de begeleiding: je moet gesprekken met hb’ers kunnen voeren om tot de kern te komen: wat heeft deze hb-leerling nodig. Het gaat om de manier van kijken, en die is ook goed voor de meerbegaafde leerlingen. De rol van de vereniging is om tijdens visitatie dit ter sprake te brengen, kennis hierover te delen en scholen met elkaar te verbinden.”
De visitaties zijn een wezenlijk onderdeel van de BPS-aanpak. Van Hennik: “Het kan je als school veel opleveren. De commissie fungeert als critical friend en kan aangeven waar winst valt te behalen en wat goed werkt. Als visiteur leer je zelf ook veel, je kijkt bij andere scholen binnen. Je kunt die kennis weer meenemen naar je eigen school en naar andere scholen. Ik merk dat we op het gebied van visitaties een voortrekker zijn, we worden ook benaderd door andere profielschoolorganisaties om uit te leggen hoe wij onze visitatie doen.”
Zorgen dat het samenwerken steeds beter gaat
“Daarnaast organiseert de vereniging zinvolle bijeenkomsten, ik vind het altijd erg mooi om te zien dat onze ALV’s druk bezocht worden. Naast het formele deel hebben we de afgelopen jaren nadrukkelijk ruimte gegeven aan de inhoudelijke component en de ontmoeting tussen scholen. Er is dus een gemeenschapszin ontstaan in de loop der jaren. Ik hoor ook van scholen dat ze graag naar onze bijeenkomsten komen. Helaas zijn er ook scholen die we nauwelijks zien, maar die maken dan ook geen gebruik van de netwerkfunctie van de vereniging.”
Verheul: “De BP-scholen werken meer en meer samen, delen kennis en geven via de BPS Academie geven zij onder andere workshops aan andere scholen. Op de ALV’s zorgen we er ook steeds meer voor dat scholen van elkaar weten waar ze mee bezig zijn. Ik denk wel dat we nog veel van elkaar kunnen leren. Dat is ook onze inzet: zorgen dat het samenwerken nog beter gaat. Dat is ook de kern van de Academie: het is een platform voor ontmoeten en leren van de aangesloten begaafdheidsprofielscholen. We willen zoveel mogelijk zorgen dat scholen gebruik kunnen maken van elkaars interesse, expertise en kennis. Daarmee kan de onderwijskwaliteit op elke school groeien.”
Ambities
Van Hennik ziet voor de vereniging een aantal ambities voor de toekomst. “We hoeven niet per se heel hard te groeien, de kwaliteit staat voorop. Scholen die lid zijn en willen worden moeten voelen dat het echt iets betekent om BP-school te zijn, en dat het niet zomaar een merk is. Aan de andere kant hoeven we ook niet bij een bepaald aantal scholen te stoppen. Belangrijk is wel dat we geleidelijk groeien. Inhoudelijk willen we steeds verdere verdieping van de expertise op het gebied van onderwijs aan hoogbegaafde leerlingen. En het stimuleren van maatwerk voor de individuele leerling. Als ik zie hoeveel kennis en ervaring er al bij de scholen is denk ik dat geen probleem zou moeten zijn. Uiteindelijk is het ons allemaal te doen om hb-leerlingen onderwijs te geven waar ze behoefte aan hebben. Dat ze echt leren, zich ontwikkelen, verder komen. En goed voorbereid het vervolgonderwijs ingaan. Belangrijk is dat je als school uitzonderingen durft te maken, dat zou dat de cultuur binnen een school moeten zijn. Dat je begint bij de behoefte van de leerling en niet bij het onderwijs zelf.”
21 april 2017: Congres Novilo met James Webb en Maureen Neihart
Welke vragen zou jij stellen aan dr. James Webb of dr. Maureen Neihart? Bedenk ze maar vast want je hebt nu de kans om ze uitgebreid te spreken! Deze twee belangrijke professoren op het gebied van (hoog)begaafdheid komen in april naar Nederland. Ook nemen zij ’twice exceptional’ deskundige Claire Hughes mee. Het programma bestaat uit twee studiedagen voor ervaren professionals en een congres voor alle geïnteresseerden. Uiteraard kun je ook één van de drie bijwonen!
Toptalentgala 8 april 2017, inschrijving tot 24 februari!
Voor talenten uit de bovenbouw vmbo-havo-vwo organiseert het ministerie van OCW een Toptalentengala op zaterdag 8 april. Een dag gevuld met masterclasses, gegeven door bekende masterdocenten zoals rapper Ali B, modeontwerpster Oclay Gulsen en filosoof Bas Haring. De dag wordt feestelijk afgesloten met een galadiner in de Ridderzaal.
Bent u schoolleider, leraar, begeleider en/of ouder en vindt u dat uitblinkers in uw omgeving een uitnodiging verdienen, stimuleer ze dan om zich in te schrijven voor dit bijzondere evenement!
Naast masterclasses over muziek, mode en ontwerp en filosofie zijn er zijn masterclasses over gastronomie (Niven Kunz), taal (Sjaak Bral), creatie & design (Martijn van der Poll), ondernemerschap (Jip Samhoud), politiek (Mark Rutte), maatschappelijke betrokkenheid (Lilianne Ploumen), sport (Gerard Kemkers), béta &techniek (Anna Gimbrère), ICT (Evert Hoogendoorn) en zorg & robotisering (Tom Ederveen).
Twee nieuwe aspirant-leden
De Vereniging BPS verwelkomt twee nieuwe aspirant-leden:
– Gymnasium Apeldoorn
– Gymnasium Novum
Op dit moment heeft de vereniging in het primair onderwijs 11 leden en 11 aspirant-leden, in het voortgezet onderwijs zijn er 34 gecertificeerde leden en 10 aspirant-leden.