Leren filosoferen met hoogbegaafde leerlingen: introductie op de basiscursus | po vo

---

---

Thema

Onderwijs en leren | Zorg en begeleiding

Onderwerpen

De workshop biedt een kennismaking met de leermethode van het filosofische gesprek. Filosoferen is het zoeken naar wijsheid. De deelnemers van de workshop ervaren hoe een filosofisch gesprek verloopt, hoe het is opgebouwd, welke houding het vraagt en aan welke criteria een geschikte uitgangsvraag voldoet. De deelnemers oefenen zelf en krijgen antwoord op hun vragen over deze leermethode.

In het programma komen in ieder geval aan de orde:

• Uitleg van de structuur van een filosofisch gesprek
• Criteria voor een geschikte uitgangsvraag
• Oefenen met een filosofisch gesprek en evaluatie daarvan
• Methodes/invalshoeken om onderzoeksvragen van en uit kinderen te krijgen en deze waar nodig te (her)formuleren tot geschikte uitgangsvragen
• Waardenoefening, oefening Wat is…?, en evaluatie van de oefeningen
• Hoe en wanneer deze leermethode toepassen in uw klas/onderwijspraktijk?

Beschrijving

Veel hoogbegaafden blinken uit in abstract denken. Het voeren van filosofische gesprekken is een uitdagende manier om dit vermogen verder te ontwikkelen en toe te passen. Hoogbegaafde kinderen en jongeren kampen soms met zaken als overheersend gedrag, voor de beurt praten, te veel details vragen, onvolledig antwoorden, te lang doorpraten en niet luisteren. Een filosofisch gesprek is geen discussie, maar een dialoog – en tegelijk een oefening in competenties als nauwkeurig luisteren, het uitstellen van een oordeel, het volharden in een onderzoekende houding, het structureren van samenwerking en het zich kunnen verplaatsen in andermans overwegingen. In een goed geleid filosofisch gesprek werken de deelnemers veelal ongemerkt aan de ontwikkeling van deze en vele andere competenties (zie ook de cursusinformatie), die juist voor hoogbegaafden bijzonder waardevol kunnen zijn.

Wat levert het op

• Een goed beeld van de mogelijkheden van filosofische gespreksvoering in je eigen onderwijspraktijk
• Ervaren hoe het voelt om deel te nemen aan een filosofisch gesprek
• Zicht op inhoudelijke (leer)opbrengsten
• Zicht op door deelnemers te verwerven competenties
• Een goed beeld van de competenties die nodig zijn voor het vakkundig leiden van een filosofisch gesprek met hoogbegaafde leerlingen.

Doelgroep en eisen

Docenten, mentoren en andere begeleiders van hoogbegaafde leerlingen in het primair en voortgezet onderwijs. Ter voorbereiding denken de deelnemers na over vragen die zij hebben met betrekking tot het filosoferen met hoogbegaafde leerlingen op de eigen school.

Omvang

De workshop duurt 2,5 uur. Deze kan tevens dienen als oriëntatie op de cursus Leren filosoferen van vijf dagdelen.

---

---